Ο λόγος που τα αφρώδη ηχοαπορροφητικά ή τα λεπτά panel δε λειτουργούν ικανοποιητικά για απορρόφηση χαμηλών συχνοτήτων

Εισαγωγή

Για επαρκή απορρόφηση των χαμηλών συχνοτήτων (κάτω από 200Hz), χρειαζόμαστε βάθος απορροφητικού υλικού τουλάχιστον 150-160mm, σε συνδυασμό με το "αντίστοιχο" διάκενο αέρα πίσω από τα panel. Ο λόγος που αυτό το βάθος/κενό αέρα είναι το ελάχιστο που απαιτείται, φαίνεται στα δύο διαγράμματα παρακάτω.

Παράδειγμα & εξήγηση

Τα συνήθη προβλήματα ενός δωματίου στις χαμηλές συχνότητες (που προκαλούνται από τις ιδιομορφές - room modes - του δωματίου), εμφανίζονται σε συχνότητες από 30Hz (και ενίοτε χαμηλότερα) έως και 200Hz, όπως φαίνεται στο Διάγραμμα 1 παρακάτω. Ακόμα και ένα πάνελ πετροβάμβακα βάθους 160mm με διάκενο αέρα 50mm πίσω του, φτάνει μόλις στα 82Hz με απορρόφηση 50%. Το πρόβλημα του δωματίου στα 60Hz θα "αντιμετωπιστεί" κατά περίπου 30% στο παράδειγμά μας, το οποίο δεν είναι αρκετό.

Ακόμη χειρότερη είναι η περίπτωση στην οποία γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων με χρήση ηχοαπορροφητικών αφρού, τα οποία τοποθετούνται, συνήθως, απευθείας στον τοίχο (αφήνοντας διάκενο αέρα 0cm).

Στην περίπτωση αυτή, συμβαίνουν δύο πράγματα στο παράδειγμά μας:

• Τα προβλήματα συντονισμού του δωματίου μας στις συχνότητες 60Hz, 110Hz και 190Hz θα "αντιμετωπισθούν" κατά περίπου 5%, 10-12% και 30% αντίστοιχα.

• Η απορρόφηση στις χαμηλές συχνότητες είναι πολύ μικρή η οποία ταυτόχρονα συνδυάζεται με απορρόφηση 90-100% στις συχνότητες πάνω από 1KHz. Αποτέλεσμα αυτού, είναι να δημιουργείται ένα μη ισορροπημένο φάσμα συχνοτήτων για τον ακροατή, υπερτονίζοντας το πρόβλημα στις χαμηλές συχνότητες αντί να το λύνει.

Σημείωση: Ο συντελεστής απορρόφησης 0.5 ή η απορρόφηση 50% οποιουδήποτε υλικού (τα πιο κοινά είναι ο πετροβάμβακας ή ο υαλοβάμβακας), θεωρείται αρκετός/ή για να ξεκινήσουμε να ελέγχουμε τα προβλήματα (room modes) στις χαμηλές συχνότητες ενός δωματίου.

Διάγραμμα 1.

Διάγραμμα 2.

Συμπεράσματα

Η αντιμετώπιση των συντονισμών (room modes) στις χαμηλές συχνότητες, ακόμη και όταν βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια της ηχοαπορροφήσης ενός δωματίου (room treatment), απαιτεί:

• panels επαρκούς βάθους (150-160mm πετροβάμβακα) με διάκενο αέρος 300mm*¹ πίσω τους (ή τουλάχιστον 200mm για panel οροφής - ceiling cloud)

• συνήθως μεγαλύτερο αριθμό panel απ' όσα μπορεί κάποιος αρχικά να θεωρεί οτι είναι αρκετά, συνεπώς θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος να θυσιάσει ένα σημαντικό κομμάτι του χώρου του για να καταφέρει να φτάσει σε μια ικανοποιητική ακουστική βελτίωση. Ορισμένα παραδείγματα ως γενικός κανόνας είναι τα παρακάτω:

  • Μικρό Δωμάτιο βασική ηχοαπορρόφηση (~10-15m²) απαιτεί περίπου 8-10 panels για έλεγχο των χαμηλών συχνοτήτων εως και 40-50Hz

  • Μεσαίο Δωμάτιο μεσαία προς "επαγγελματική" ηχοαπορρόφηση (~20-25m²) απαιτεί περίπου 13-15  panels για το αντίστοιχο αποτέλεσμα (εως και 35-40Hz)

  • Μεγάλο Δωμάτιο πλήρης ηχοαπορρόφηση (~30m² και πάνω) απαιτεί μέχρι και 30-35 panels για το αντίστοιχο αποτέλεσμα (εως και 30-40Hz)

• την κατανόηση ότι τα panel ευρέως φάσματος ηχοαπορρόφησης είναι το βασικό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας και η πιο αξιόλογη επιλογή για το κόστος τους (value for money). Πιο περίπλοκα panel/σχέδια είναι αρκετά ακριβότερα και συνήθως στοχεύουν στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων (συχνοτικά) και όχι σε ολόκληρο το ακουστικό φάσμα.

• η διάχυση (diffusion) μπορεί (και πρέπει) είτε να ακολουθεί σε δεύτερο χρόνο μετά την εφαρμογή της ηχοαπορρόφησης (➡ DF-20) ή να συνδυάζεται με αυτή (➡ L16-DF). Η διάχυση σε γενικές γραμμές θα βοηθήσει σε συγκεκριμένες συχνότητες, αλλά δεν είναι αρκετή από μόνη της για να λύσει τα βασικά πρόβλημάτα του χώρου μας.

Τα αφρώδη ηχοαπορροφητικά (τύπου Ricofon)*² δε θα λύσουν το πρόβλημά μας κυρίως επειδή:

• δεν έχουν επαρκές βάθος για απορρόφηση των χαμηλών συχνοτήτων

• δεν μπορούν να τοποθετηθούν "μόνα τους" (χωρίς πλαίσιο γύρω τους για στήριξη) και με διάκενο αέρα πίσω τους

• είναι πολύ ακριβότερα για την ίδια επιφάνεια κάλυψης

Περισσότερα παραδείγματα και συγκρίσεις υλικών και θέσεων/τοποθέτησης βρίσκονται στην ενότητα με τα Διαγράμματα Συχνότητας.

Σημειώσεις (*):

1. Το διάκενο αέρος των 300mm δημιουργείται για panel διαστάσεων 100cm x 60cm, όταν τοποθετηθεί υπό γωνία 90° σε κάθετους ή οριζόντιους, παρακείμενους τοίχους. Οι τοποθετήσεις μεταξύ κάθετων τοίχων ή μεταξύ κάθετου τοίχου και οροφής είναι οι πιο συνηθισμένες όπως φαίνεται παρακάτω.

2.Το ίδιο το αφρώδες υλικό δεν αποτελεί το πρόβλημα σε αυτήν την περίπτωση.