Τύποι Ηχείων

Εισαγωγή

Υπάρχουν πολλοί τρόποι διαχωρισμού των ηχείων, με βάση την καμπίνα / τον τύπο του μεγαφώνου ➡ δυναμικά, ηλεκτροστατικά, κόρνες (compression μεγάφωνο) / τον τύπο ενίσχυσης ➡ παθητικά ή ενεργά, κλπ... σε αυτό το post όμως θα εστιάσουμε κυρίως στους πιο κοινούς τύπους ηχείων που υπάρχουν στην αγορά τους οποίους είναι πιθανό να συναντήσετε κατά την αναζήτησή σας είτε κατά την αγορά ή ακόμα και αν ψάχνετε να κατασκευάσετε κάτι παρεμφερές.

Σημείωση:  Σχεδόν όλοι οι τύποι ηχείων που θα επεξηγηθούν παρακάτω μπορεί να είναι είτε active/passive είτε mixed (για παράδειγμα ενεργό subwoofer με παθητικούς δορυφόρους και εξωτερική/ανεξάρτητη ενίσχυση). ↪ Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε το προηγούμενο Crossover post.

Βιβλιοθήκης 📚

Πρόκειται για ένα compact ηχείο που χρησιμοποιείται σε stereo pair setup ή εφαρμογές home theater και συνήθως τοποθετείται σε ανυψωμένη επιφάνεια, σε σχέση με το πάτωμα (βάση ηχείων/γραφείο) ή μπορει να στερεωθεί ακομα και σε κάποιο τοίχο η ταβάνι.

Δείτε την FS-LT 10 βάση μας εδώ.

Συνήθως τα woofer μεγάφωνα στα ηχεία βιβλιοθήκης είναι μικρών διαστάσεων 5,5"-6,5", οπότε πρέπει να "συμπληρωθούν" με τη βοήθεια ενός subwoofer, διάστασης τουλάχιστον 8"-10" ώστε να μπορούν να φτάσουν σε χαμηλότερες οκτάβες (κάτω από 50Hz).

Πότε να το επιλέξετε

Όταν ο χώρος που είστε διατεθειμένοι να αφιερώσετε για ακρόαση είναι περιορισμένος, αλλά θέλετε να ξεκινήσετε από μια καλή βάση, η οποία αργότερα μπορεί να αναβαθμιστεί σε ένα βασικό 3-δρομο setup, προσθέτοντας ένα subwoofer, το οποίο θα καλύψει επαρκώς τις χαμηλές συχνότητες (κάτω από 100-120Hz).

Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε και το BB4 2-δρομο μοντέλο μας. ↪ Το sub δεν είναι απαραίτητο στην συγκεκριμένη περίπτωση, καθώς η απόκριση συχνότητας είναι επαρκής: 38Hz - 18Khz, - 3db / 30Hz - 19Khz , -6db

Οποιοδήποτε ηχείο "κατεβαίνει" μέχρι τα 30Hz, με σχετικά flat απόκριση συχνότητας και τουλάχιστον μέχρι το -6db  point (αν όχι και νωρίτερα στα -3db) σε γενικές γραμμές είναι επαρκές. Περισσότερα για τα db points θα βρείτε στα διαγράμματα απόκρισης συχνότητας ➡ εδώ.

Ημι-αποτυχημένη προσπάθεια καλλιτεχνικής απεικόνισης των db points...

Δαπέδου/ Tower 🗼

Το ηχείο δαπέδου είναι ένα ηχείο, που όπως είναι προφανές και από το όνομά του, στέκεται στο δάπεδο χωρίς να χρειάζεται κάποια βάση και συνήθως καταλαμβάνει περισσότερο χώρο από ένα ηχείο βιβλιοθήκης.

Περιλαμβάνει πολλαπλά μεγάφωνα διαστάσεων 6,5" και άνω (συνήθως μέχρι 10"-12") & ιδανικά έχει ένα μεγάφωνο αποκλειστικά για μεσαίες συχνότητες (mid-range). Το ύψος του tweeter (από το δάπεδο) συνήθως πρέπει και είναι κοντά στο σημείο ακρόασης/ύψος των αυτιών μας όταν βρισκόμαστε σε καθιστή θέση, κοντά στο ~1m από το δάπεδο, ούτως ώστε να μας προδιαθέτει για μια πιο σοβαρή ακρόαση.

Η καμπίνα και το μέγεθος της μπάφλας είναι μεγαλύτερα σε σχέση με το ηχείο βιβλιοθήκης και συνήθως προσφέρει καλύτερη απόκριση στις χαμηλές συχνότητες, με λιγότερα προβλήματα περίθλασης (diffraction). Επιπλέον, αν το woofer είναι αρκετά μεγάλο (8"-10" και άνω) η χρήση αποκλειστικού subwoofer module δεν είναι απαραίτητη, καθώς η απόκριση συχνότητας του ηχείου δαπέδου καλύπτει μεγαλύτερο φάσμα συχνοτικά σε σχέση με ένα bookshelf (θα πρέπει να καταφέρνει να φτάσει τουλάχιστον μέχρι τα ~30Hz).

Πότε να το επιλέξετε

Εάν είστε αποφασισμένοι να συνθέσετε ένα σύστημα υψηλής ευκρίνειας (Hi End) & είστε έτοιμοι να θυσιάσετε (ως ένα βαθμό) τη χρηστικότητα και το διαθέσιμο χώρο το δωματίου σας, ως αντάλλαγμα μιας καλύτερης ακουστικής εμπειρίας.

Δείτε και την κατηγορία ηχείων δαπέδου  για περισσότερα μοντέλα, λεπτομέρειες & χαρακτηριστικά.

Παράδειγμα ηχείου δαπέδου 4-δρόμων

(Μελλοντικό Lab Acoustics project)

Subwoofer, Δορυφόροι 📡 & πολυκάναλα setups

Η βασική μας επιλογή εδώ είναι το 2.1 setup το οποίο αποτελείται από

2 δορυφόρους (οι οποίοι μπορούν να θεωρηθούν ως 2 μικρά ηχεία βιβλιοθήκης) και ένα subwoofer συνήθως με μεγάφωνο διαμέτρου 6"-15". Το συγκεκριμένο setup είναι ένα κάλο αρχικό σημείο από το οποίο μπορούμε μελλοντικά να προχωρήσουμε σε αναβάθμιση, προσθέτοντας ένα κεντρικό ηχείο ή/και κάποια ηχεία surround.

Οι μικροί δορυφόροι και το woofer (με καμπίνες μικρού όγκου από ελαφρύ υλικό, Focal Sib Evo 5.1.2, κλπ...) είναι μεν βολικά και εύκολο να μετακινηθούν σε περιπτώσεις πολυκάναλων setups (multichannel) λόγω του μικρού όγκου που καταλαμβάνουν και του βάρους τους, αλλά το αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλύτερο αν αντικατασταθούν έστω οι 2 μπροστά δορυφόροι και το sub, από δύο κύρια (mains) ηχεία βιβλιοθήκης (ακόμη και με όχι τόσο μεγάλης διάστασης woofer 6.5", με στιβαρότερη καμπίνα ~30L και εσωτερικά δεσίματα) ή δαπέδου με 8-10" μεγάφωνα/woofer ιδανικά.

Παράδειγμα βασικού 2.1 setup και περισσότερες πληροφορίες ➡ στην κατηγορία sub & sat's.

Sub

Τα subwoofer συνήθως έχουν ενσωματωμένους ενισχυτές (active) με σταθερή κλίση του crossover φίλτρου (crossover slope) & ένα ποτενσιόμετρο (knob) με το οποίο μπορούμε να μεταβάλουμε μόνο τη συχνότητα του crossover point στην περιοχή 60-120Hz. Έχουν επίσης ένα διακόπτη πολικότητας (για ελαχιστοποίηση του cancellation στην περιοχή του crossover / 80-100Hz, μεταξύ του sub και των δορυφόρων) ο οποίος βοηθάει στην περίπτωση που η θέση του subwoofer δεν είναι η καλύτερη δυνατή λόγω περιορισμών του χώρου.

Υπάρχουν 2 εκδοχές sub's, είτε ported (φτάνοντας πιο γραμμικά, σε πιο χαμηλές συχνότητες) ή κλειστού τύπου (closed box) (με πιο "σφιχτό" μπάσο και "διαυγείς" δυναμικές).

Σε γενικές γραμμές τείνουμε να επιλέγουμε την πιο γεμάτη και γραμμική περιοχή χαμηλών συχνοτήτων αντί των δυναμικών, οπότε προτείνουμε την ported εκδοχή... παρόλο που στην περίπτωση αυτή (ported) το group delay είναι πάντα μεγαλύτερο (vs closed box). Tο αυξημένο group delay βέβαια στην πράξη, είναι κάτι που δε γίνεται αντιληπτό από το ανθρώπινο αυτί, εκτός αν η σύγκριση γίνεται μεταξύ δύο διαφορετικών καναλιών που παίζουν ταυτόχρονα με διαφορετικό group delay μεταξύ τους. Επομένως για εμάς δεν φαίνεται (ούτε και μας ακούγεται) πως υπάρχει κάποιος ουσιαστικός/προφανής λόγος να μην επιλέξουμε ένα ported subwoofer του οποίου το -3db point θα φτάνει στη χαμηλότερη δυνατή συχνότητα αλλά και πιο χαμηλά σε σχέση με ένα closed box sub.

Κύρια ηχεία αντί για sub...γιατί;
Γιατί είναι σχεδόν αδύνατο να αντισταθμιστεί η διαφορά φάσης των ακουστικών κέντρων των μεγαφώνων των ηχείων (μεταξύ του sub και των δορυφόρων) χωρίς ένα ειδικά σχεδιασμένο/ρυθμισμένο crossover και χωρίς οι θέσεις μεταξύ των μεγάφωνων να είναι σταθερές.
Τα crossover φίλτρα των subwoofer που έχουν σταθερή κλίση, θα παρουσιάζουν πάντοτε cancellation/διαφορά φάσης σε σχέση με τους δορυφόρους, ακόμη και στην περίπτωση που τοποθετηθεί σωστά το sub σε σχέση με τους δορυφόρους και σε συνδυασμό με τη θέση ακρόασης που θα επιλέξετε.
Εκτός αυτού, το πρόβλημα της διαφοράς/ακύρωσης φάσης, "μασκάρεται" από τις ανακλάσεις του δωματίου, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο την αντιμετώπισή του, με τη βοήθεια μετρήσεων REW ή την αντιστάθμισή με χρήση room correction software.

Ακόμη ένας λόγος να προτιμήσουμε τα 2 mains αντί του ενός sub, είναι η πιο ισορροπημένη διανομή μπάσου στον χώρο. Αν το sub δεν είναι τοποθετημένο στη μέση και ανάμεσα από τους 2 δορυφόρους, ακόμα και αν πετύχουμε τη βέλτιστη σχέση φάσης ανάμεσα τους (τοποθετώντας ιδανικά τα 3 ηχεία μεταξύ τους και για σενάριο που έχουμε ένα downfiring woofer μεγάφωνο στο sub), o εγκέφαλος μας πρακτικά καταφέρνει τελικώς να αντιληφθεί σε ένα αρκετά μεγάλο βαθμό και ίσως περισσότερο από όσο θα περιμέναμε, την τοποθεσία από την οποία προέρχεται το μπάσο.
    ↪ θεωρητικά επειδη οι συχνότητες κάτω από τα ~100Hz δεν είναι  
      κατευθυντικές, θα έπρεπε να μην παρατηρούμε καθόλου το 
      πρόβλημα αυτό. 
Για τα 2 mains αυτό το ίσως όχι και τόσο σημαντικό πρόβλημα πρακτικά δεν υφίσταται.

Κύρια ηχεία (mains)
Στην περίπτωση των κύριων ηχείων, το πρόβλημα της κλίσης του crossover φίλτρου (crossover slope) έχει ήδη αντιμετωπιστεί από το σχεδιαστή των ηχείων, κατά τη διάρκεια της κατασκευής του crossover κυκλώματος. Τα μεγάφωνα παραμένουν σε σταθερή θέση (μεταξύ τους) καθώς είναι τοποθετημένα πάνω στην ίδια καμπίνα, οπότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας για τη διαφορά φάσης λόγω του fixed crossover slope, τα ακουστικά κέντρα ή την μεταξύ τους απόσταση.

Μια μικρή νίκη για τ' αυτιά σας ⤵ ή και όχι...

Πότε να το επιλέξετε (2.1)

Εάν ο χώρος που μπορείτε να αφιερώσετε είναι περιορισμένος αλλά ταυτόχρονα χρειάζεστε ένα βασικό setup, το οποίο μπορεί να διαχειριστεί συχνότητες έως και ~30Hz. Έχετε υπόψη σας ότι στην περίπτωση που επιλέξετε μικρότερης διαμέτρου μεγάφωνα 3.5"-5.5" mid-woofer για δορυφόρους & sub, η δυνατότητα διαχείρισης ισχύος (power handling) μειώνεται σημαντικά. Ωστόσο αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα, ειδικά σε μικρούς χώρους, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις 1-10 Watt RMS, αποδίδουν αρκετή ένταση/dB για οποιοδήποτε σενάριο ακρόασης.

Τα πιο κοινά πολυκάναλα setup (multichannel)

5.1

• Front (3)

  • Αριστερό, Δεξί (22-30° από τη θέση ακρόασης για κάθε ηχείο)

  • Κεντρικό (0°)

• Back (2)

  • Δεξί και Αριστερό ηχείο surround (~110-120° για κάθε ηχείο)

• Subwoofer (1)

  • μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε θέση αρκεί η απόστασή να είναι ίδια με αυτή του δεξιού ή αριστερού ηχείου από τη θέση ακρόασης (για να είναι χρονικά εντός φάσης)

7.1

Χρησιμοποιούνται 2 επιπλέον πίσω ηχεία surround σε σχέση με το 5.1 setup, με στόχο τη δημιουργία μιας immersive ηχητικής εμπειρίας.

• Surround Αριστερό-Δεξί (90-110°)

  • μετατοπισμένα μπροστά σε σύγκριση με το 5.1 setup (110-120°)

• Πίσω Surround Αριστερό-Δεξί (135-150°)

  • +2 κανάλια συγκριτικά με το 5.1 setup

Atmos (7.1.4 minimum - προτείνεται 9.1.4 ή παραπάνω)

Σε αυτό το setup ενσωματώνονται 4 επιπλέον ηχεία πάνω από τη θέση ακρόασης (συγκριτικά με το 7.1) με σκοπό τη δημιουργία μιας ακόμα πιο τρισδιάστατης- immersive ηχητικής εμπειρίας.

Τα επιπλέον ηχεία τοποθετούνται στις 45° πάνω από τη θέση ακρόασης, 2 μεταξύ των μπροστά surround ηχείων και 2 πίσω από τα πίσω surround ηχεία.

Κεντρικό

Το κεντρικό ηχείο είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό αλλά παράλληλα μάλλον και το πιο υποτιμημένο σε ένα surround home theater σύστημα.

Περίπου το ~60-70% όλου του ηχητικού περιεχομένου, αναπαράγεται ανά πάσα στιγμή μέσω αυτού του καναλιού, καθώς χειρίζεται τους περισσότερους διαλόγους και φωνητικά στις ταινίες και τη μουσική. Τοποθετείται στο κέντρο του συστήματος (0°), κάτω ή πάνω από την οθόνη ή τον προτζέκτορα, στοχεύοντας απευθείας στη θέση ακρόασης.

Παράδειγμα 3-δρομου ported κεντρικού ηχείου

(Μελλοντικό Lab Acoustics project)

Ιδανικά, το κεντρικό ηχείο (κανάλι) θα πρέπει να είναι πανομοιότυπο με το δεξί και το αριστερό ηχείο (από άποψη μεγαφώνων και crossover υλικών) και σχεδιασμένο σε οριζόντια διάταξη με πολλαπλά μεγάφωνα ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη δυνατή διασπορά.

Όταν για παράδειγμα οι φωνές ή τα εφέ "μετακινούνται" (panned) από τελείως αριστερά, στο κέντρο και στη συνέχεια τελείως δεξιά, ο συνδυασμός των 3 αυτών στοιχείων με μια προσεκτικά ρυθμισμένη ένταση μεταξύ των 3 μπροστά ηχείων, μας οδηγεί σε μια εξαιρετικά ομαλή μετάβαση μεταξύ των επιμέρους ήχων. Παρολαυτά, οποιοδήποτε full-range ηχείο (όχι μεγάφωνο) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το κεντρικό κανάλι.

Surround

Τα surround ηχεία τοποθετούνται συνήθως αντιδιαμετρικά (δεξιά-αριστερά)

ή/και πίσω από τη θέση ακρόασης, δημιουργώντας ένα ηχητικό πεδίο που "περιβάλλει/αγκαλιάζει" τον ακροατή.

Σκοπός του είναι η διεύρυνση/επέκταση του sound stage εκτός/πέρα των μπροστινών ηχείων, παρέχοντας μια περαιτέρω αίσθηση της ατμόσφαιρας του περιβάλλοντος και βελτιώνοντας την αίσθηση του ρεαλισμού.

Δε χρειάζεται απαραίτητα να αναπαράγουν τις πολύ χαμηλές συχνότητες και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν (ως surround), ηχεία με μεγάφωνα μικρότερου μεγέθους. Αναπαράγουν ένα φάσμα διαφορετικών ήχων όπως ambient εφέ (π.χ. background noise), ήχους που αλλάζουν θέση/panning (π.χ. ένα διερχόμενο αυτοκίνητο) ακόμη και επιμέρους κομμάτια του soundtrack, συμπληρώνοντας τους ήχους που αναπαράγονται από τα μπροστά ηχεία.

Πότε να το επιλέξετε 

Surround 5.1 καναλιών ή πολυκάναλο 7+

Εάν σας ενδιαφέρει κυρίως η παρακολούθηση ταινιών και είστε διατεθειμένοι να φτάσετε σε ένα βασικό κόστος 3000-4000€ συνολικά για όλο το σύστημα ή και παραπάνω. Λύσεις πολυκάναλων σετ ηχείων (που χρησιμοποιούν για τα τοιχώματα της καμπίνας είτε πλαστικό είτε ξύλο τύπου μοριοσανίδας) κάτω των 1000€, συνδυαζόμενα με ενισχυτές 7.2 καναλιών της ίδιας κατηγορίας/τιμής (ή και φθηνότερους) δεν αναμένεται να έχουν κάποιο αξιόλογο/ποιοτικό αποτέλεσμα.

Ένα απλό stereo setup 2.0 με ίδια συνολική τιμή (ηχεία¹+ενισχυτής² ~2000€) συνήθως θα μας αποδώσει ένα αρκετά καλύτερο ηχητικό αποτέλεσμα.

Αν οι επιλογές μας σε αυτά τα 2 γίνουν προσεκτικά, το setup αυτό μπορεί χωρίς αντικατάσταση των ήδη υπαρχόντων στοιχείων, να αποτελέσει τη βάση για μια μελλοντική αναβάθμιση, προσθέτοντας επιπλέον ηχεία και modules ενίσχυσης.

Φορητά/Bluetooth

Αυτός ο τύπος ηχείου λειτουργεί λαμβάνοντας το ψηφιακό σήμα ασύρματα, μέσω του πρωτοκόλλου Bluetooth* (& κάποιες φορές μέσω μιας επιπλέον εισόδου 3.5mm) και αποτελείται από:

• ένα DAC, για επεξεργασία του ακουστικού σήματος

• έναν ενσωματωμένο ενισχυτή (ενεργό)

  • ο οποίος λειτουργεί με μπαταρία

• ένα μικρό full-range μεγάφωνο 2-3" (συνήθως) ή πολλαπλά μεγάφωνα

• παθητικά μεγάφωνα (τις περισσότερες φορές) για επέκταση των χαμηλών συχνοτήτων του woofer σε καμπίνες με το μικρότερο δυνατό μέγεθος

*Η χρήση Bluetooth εξ' ορισμού σημαίνει όχι την καλύτερη δυνατή ποιότητα αναπαραγωγής ήχου. Περισσότερα σχετικά με codecs και ρυθμούς δειγματοληψίας μπορείτε να διαβάσετε εδώ & εδώ.

Πλεονεκτήματα

• Πρακτικότητα και φορητότητα

• Συμπαγές μέγεθος

Μειονεκτήματα

• Μεταβαλλόμενο bit rate το οποίο επίσης εξαρτάται από το codec

• Καθυστέρηση (latency)

• Παρεμβολές από  Wi-Fi συχνότητες στα 2.4Ghz

  •  Ενδεχομένως μειωμένη ταχύτητα δεδομένων και διακοπές σύνδεσης

• Πρακτικά δεν είναι δυνατή η ύπαρξη stereo ήχου από ένα 1 και μόνο ηχείο. Χρειάζονται τουλάχιστον 2, paired και με απόσταση 1m μεταξύ τους. Επομένως η φορητότητα θα πρέπει να θυσιαστεί για να έχουμε στερεοφωνικό ήχο

  
  

Πότε να το επιλέξετε

• Απλή, καθημερινή ακρόαση (casual listening) / μουσική που παίζει στο background

• Εάν η εναλλακτική ηχητική λύση είναι τα ηχεία του laptop ή του κινητού μας

  
  

Μερικές σκέψεις για τα μειονεκτήματά του

Η "ποιότητα" των Bluetooth ηχείων μπορεί να είναι ικανοποιητική για κάποιους ακροατές σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά σε γενικές γραμμές δεν θα πρέπει να αναμένουμε να φτάσουμε σε κάποιου τύπου hi-end αποτέλεσμα με αυτόν τον τύπο ηχείων. Τις περισσότερες φορές όταν κερδίσουμε σε πρακτικότητα και άνεση, η ποιότητα πάει περίπατο (down the drain)...

Ένα Bluetooth ηχείο πρακτικά δεν είναι ο καλύτερος τρόπος αναπαραγωγής ήχου όσον αναφορά την ποιότητα. Το να χρησιμοποιούνται όμως ενσύρματες συνδέσεις για το σύστημα μας, μεταξύ των διαφόρων δομικών τμημάτων του (PC-κάρτα ήχου/ Προενισχυτής-Τελικός/ Τελικός-Ηχεία, κλπ), θα αποτελεί πάντοτε την φθηνότερη και πιο ποιοτική λύση, η οποία χρειάζεται και ελάχιστο troubleshooting όσον αφορά τη συνδεσιμότητα (connectivity), με τις λιγότερες απώλειες ποιοτικά, ακόμη και χωρίς την χρήση κάποιας ιδιαίτερης- ακριβής καλωδίωσης. Η καλή αγωγιμότητα & οι σταθερές συνδέσεις των ακροδεκτών, είναι πρακτικά τα μόνα που χρειάζεστε για να "παραμείνετε ψηλά στο παιχνίδι".

Σημείωση: Οι δύο τελευταίοι τύποι ηχείων (Κόρνες & Ηλεκτροστατικά) είναι κάπως εξειδικευμένοι και σχετικά ακριβές επιλογές, οπότε δεν αποτελούν συνηθισμένες/budget προτάσεις. Ανεξάρτητα από αυτό όμως, θα εξετάσουμε τη λειτουργία τους, κυρίως για εγκυκλοπαιδικούς λόγους.

Ηχεία Κόρνας

Είναι ένα ηχείο το οποίο χρησιμοποιεί ένα εξάρτημα/κατασκευή "καμπύλου-κωνικού" σχήματος, σε ένα ή και παραπάνω μεγάφωνα (ανά ηχείο), το οποίο ενισχύει και κατευθύνει τα ηχητικά κύματα, αυξάνοντας τελικώς την συνολική απόδοση (σε ένταση) των μεγαφώνων.

↪ Περίπου ~x10 φορές σε σχέση με την ηχητική ισχύ ενός δυναμικού μεγαφώνου (κώνου), για μια δεδομένη ισχύ εξόδου ενός ενισχυτή.

Η κόρνα είναι στην ουσία μια σωλήνα σε σχήμα καμπάνας, η οποία μοιάζει με ένα διαπλατυμένο bass reflex port, αλλά η λειτουργία της είναι αρκετά διαφορετική.

Αποτελείται από 2 μέρη:

• throat

  • το κάτω-στενό μέρος στο οποίο το compression μεγάφωνο είναι τοποθετημένο

• mouth

  • το μεγάλο-διαπλατυμένο (καμπύλο) μέρος το οποίο είναι ουσιαστικά προέκταση του throat και βρίσκεται αντιδιαμετρικά απέναντι και μπροστά/έξω από το μεγάφωνο

Η κύρια λειτουργία της είναι η ενίσχυση των ηχητικών κυμάτων που δημιουργούνται από το compression μεγάφωνο το οποίο είναι "συνδεδεμένο" (coupled) στη βάση της (throat).

Η ακτινοβολία/διασπορά της κόρνας καθορίζεται από το σχήμα και την κλίση της καμπύλης του mouth.

Οι πιο συνηθισμένοι τύποι ηχείων κόρνας χρησιμοποιούν compression drivers (μεγάφωνα) οι οποίοι παράγουν ήχο προκαλώντας δονήσεις σε ένα μικρό μεταλλικό διάφραγμα (αλουμίνιο ή τιτάνιο) με τη βοήθεια ενός ηλεκτρομαγνήτη.

Οι drivers (μεγάφωνα) είναι προσκολλημένοι στη βάση της κόρνας, η οποία στη συνέχεια οδηγεί τον ήχο, λειτουργώντας ως ένας μετασχηματιστής εμπέδησης, ο οποίος "ταιριάζει" την υψηλή εμπέδηση του μεγαφώνου με τη χαμηλή εμπέδηση του αέρα μέσω του οποίου μεταφέρεται ο ήχος.

Folded Horn

Είναι ένας διαφορετικός τύπος ηχείου κόρνας στον οποίο ένα woofer μεγάφωνο (συνήθως coaxial) είναι τοποθετημένο σε καμπίνα, η οποία είναι χωρισμένη εσωτερικά σε τμήματα, τα οποία σχηματίζουν έναν ζικ-ζακ λαβύρινθο (που διευρύνεται προς το τέλος του) ο οποίος λειτουργεί σαν κόρνα.

Πλεονεκτήματα

• Βελτιωμένη Απόδοση (έντασης) & Διαχείριση Ισχύος

• Έλεγχος Κατευθυντικότητας και Διασποράς (δεν είναι πάντα θετικό...)

• Μεγαλύτερο Δυναμικό Εύρος και ευκρίνεια

Μειονεκτήματα

• Μεγαλύτερο Μέγεθος

• Συντονισμός/αντηχήσεις και Χρωματισμοί σε frequency response

  • "honk" εφέ, συγκεκριμένες mid συχνότητες τονίζονται υπερβολικά δημιουργώντας μια ένρινη τονικότητα

  • Ανομοιόμορφο (όχι flat) Διάγραμμα Συχνοτήτων

  • Λόγω των χρωματισμών, χρειάζεται αρκετό equalization και ενδεχομένως η χροιά τους σε συχνότητες γύρω στα 2-4Khz ή και παραπάνω, τείνει να αναπαρίσταται με κάποιου τύπου όχι και τόσο ευχάριστη "σκληρότητα" τονικά

• Beaming

• Περίπλοκη σχεδίαση και κόστος

  
  

Ηλεκτροστατικά / Ribbon-Planar magnetic

Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό είναι το ηλεκτροστατικό ηχείο, το οποίο περιλαμβάνει ένα μεγάφωνο ειδικού τύπου. Στην ουσία πρόκειται για ένα ηχείο δαπέδου το οποίο στις πιο σύγχρονες εκδοχές συνδυάζει ένα ηλεκτροστατικό panel (μεσαίες-υψηλές συχνότητες) με ένα ή δύο δυναμικά μεγάφωνα σε ρόλο woofer ή sub.

Στη συνέχεια θα δούμε εν συντομία, τα διάφορα μέρη από τα οποία αποτελείται και τον τρόπο λειτουργίας αυτών.

Components

• Διάφραγμα

  • πολύ ελαφρύ αγώγιμο φιλμ, το οποίο εκτείνεται μεταξύ των δύο στατόρων

• Αποστάτες (spars/spacers)

  • μη αγώγιμοι αποστάτες που χρησιμοποιούνται για τη σταθεροποίηση της συνολικής κατασκευής του panel

• Στάτορες

  • Φύλλα από ατσάλι, με επικάλυψη κάποιου τύπου μονωτικού υλικού

Ηλεκτροστατικός vs Δυναμικός Μετατροπέας (Transducer/Driver)

Τρόπος Λειτουργίας

Αυτά τα τρία components τοποθετούνται σε μορφή διάταξης "σάντουιτς" ούτως ώστε κατά την αναπαραγωγή της μουσικής, το διάφραγμα (+θετική σταθερή τάση) κινείται προς τα πίσω ή μπροστά, αλληλεπιδρώντας με το θετικό ή αρνητικό πεδίο των δύο στατόρων, οι οποίοι βρίσκονται συνεχώς είτε στο + είτε στο -, αλλά έχουν πάντα διαφορετική πολικότητα μεταξύ τους και αλληλεπιδρούν με το ηχητικό σήμα. Η συγκεκριμένη κίνηση του διαφράγματος μεταφράζεται τελικά στα ηχητικά κύματα (μεσώ της δόνησης των μορίων του αέρα) που φτάνουν τελικά στα αυτιά μας.

Πλεονεκτήματα

• Πολύ ελαφρύ υλικό διαφράγματος

• Ιδιαίτερα φυσική απόκριση χωρίς συντονισμούς

• 2-δρομη σχεδίαση με ένα crossover point είναι αρκετή, χωρίς την ανάγκη για πολλαπλά μεγάφωνα για τις μεσαίες-υψηλές συχνότητες

• Γρήγορο transient response

• Λεπτομέρεια και ευκρίνεια

  
  

Μειονεκτήματα

• Δε μπορεί να τοποθετηθεί σε καμπίνα

  • ο λόγος: το διάφραγμα είναι ιδιαίτερα ελαφρύ επομένως η επαναφορά του αέρα (η οποία ενεργεί σαν ελατήριο) που εσωκλείεται στην καμπίνα, θα οδηγούσε τη συχνότητα συντονισμού σε πολύ υψηλά επίπεδα. Γεγονός το οποίο θα αύξανε τον κίνδυνο καταστροφής του διαφράγματος, καθώς θα πλησίαζε πολύ κοντά στους στάτορες όταν αυτό (το διάφραγμα) βρισκόταν σε υπερβολική ταλάντωση (excurve)

  • Ακύρωση φάσης από την πίσω μεριά του διαφράγματος (αντίστοιχου τύπου με την περίπτωση των open baffle ηχείων)

• Ανεπαρκές μπάσο, η μεμβράνη του διαφράγματος πρέπει να είναι πολύ μεγάλη ή να συνδυαστεί με δυναμικά μεγάφωνα για τις χαμηλές συχνότητες

  • άλλος ένας λόγος για το μεγάλο μέγεθος αυτής είναι η δυνατότητα επαρκούς διαχείρισης ισχύος χωρίς να καταστρέφεται, καθώς έχει πολύ περιορισμένο όριο ταλάντωσης (excursion limit)

• Περιορισμένη κατευθυντικότητα/διασπορά

• Πολύ ευαίσθητη/εύθραυστη κατασκευή

• Περιορισμένη δυνατότητα διαχείρισης ισχύος όταν χρησιμοποιείται σε full-range setups

• Κόστος

• Ογκώδης κατασκευή

  
  

Ribbon και Planar magnetic

Αποτελούν παρεμφερείς ορολογίες του ίδιου τύπου μεγαφώνου.

Τα ηχεία Ribbon αποτελούνται από ένα λεπτό μεταλλικό φιλμ, συνδεδεμένο στους ακροδέκτες του ηχητικού σήματος, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα σε δύο μαγνητικές επιφάνειες. Κατά την εφαρμογή φορτίου, το φιλμ κινείται μπροστά και πίσω εντός της περιοχής μεταξύ των μαγνητικών επιφανειών, παράγοντας ήχο.

Η βασική διαφορά μεταξύ Ηλεκτροστατικού-Ribbon

Ηλεκτροστατικό: το σήμα εφαρμόζεται σε φορτισμένους στάτορες που βρίσκονται εκατέρωθεν του φιλμ.

Ribbon: το σήμα εφαρμόζεται στο φιλμ που βρίσκεται ανάμεσα στους μαγνήτες.

Ωστόσο και στις δύο περιπτώσεις, ο ήχος παράγεται από την κίνηση ενός φιλμ ή μίας μεμβράνης χαμηλού βάρους κινούμενης μάζας και μεγάλης επιφάνειας, η οποία κινείται παλινδρομικά.

Συμπέρασμα

Τα δυναμικά μεγάφωνα σε ηχεία δαπέδου είναι ιδανική budget, audiophile λύση.

Εάν δεν ξέρετε από πού να ξεκινήσετε, ένα απλό, stereo setup με 2 "main" ηχεία θα σας δώσει αξιοπρεπή αποτελέσματα χωρίς προβλήματα και δυσκολίες τοποθέτησης, έχοντας σταθερή και σωστά επιλεγμένη ήδη τη θέση ακρόασης.

Η προσθήκη πολλαπλών καναλιών οδηγεί γρήγορα σε άνοδο της τιμής και της πολυπλοκότητας του συστήματος, αλλά αν αισθάνεστε θαρραλέοι και δε φοβάστε να βάλετε το χέρι βαθιά στην τσέπη, να είστε σίγουροι πως θα αξίζει τον κόπο!

Αν θέλετε να φτάσετε σε ένα ηχητικό αποτέλεσμα με όσο το δυνατόν πιο φυσική χροιά, με παρόμοια τονικότητα και χαρακτήρα ενός ηλεκτροστατικού ηχείου,

με ευκρίνεια, βάθος (sound stage) και λεπτομερή στερεοφωνική εικόνα, επενδύστε σε ηχεία που είναι σχεδιασμένα και βασίζονται σε μεγάφωνα που χρησιμοποιούν ελαφριά υλικά για τον κώνο (woofer) & τον θόλο (tweeter) τους (ανθρακονήματα, ανθρακονήματα υπέρ-ελαφριάς σύνθεσης TeXtreme, βηρύλλιο ή διαμάντι), με χαμηλού βάρους κινούμενη μάζα, τουλάχιστον για τις μεσαίες και υψηλές συχνότητες, με στιβαρή καμπίνα (με εσωτερικά δεσίματα) & το μεγαλύτερης διαμέτρου woofer που μπορεί να σηκώσει το πορτοφόλι σας.

Τα αποτελέσματα δε θα σας απογοητεύσουν...